دکتر علی احمدی
متخصص اپیدمیولوژی و عضو هیات علمی دانشگاه
قسمت یکم:
انتظار است رییس جمهور آینده و مجلس شورای اسلامی به این وزارتخانه و انتخاب وزیری شایسته، اصلح و آگاه به تولیت وحکمرانی خوب سلامت توجه ویژه ای داشته باشند.
وزیر باید در حوزه پیشگیری و بهداشت سیاستگذاری و گام های اساسی بردارد. زیرا سلامتی در کنار امنیت، مقوله ای است همگانی که همگان بر اهمیت و ضرورت آن اتفاق نظر دارند و در سایه “حق سلامتی و بهداشت” است که فعالیت‌های دیگر شکل می‌گیرند. سلامتی پیش‌نیاز توسعه پایدار است.
وزیر بهداشت نباید حتماً پزشک باشد، بلکه باید به سیاستگذاری و مدیریت خدمات بهداشتی درمانی و بر حوزه های مختلف سلامت اشراف داشته باشد و باید از بین جامعه علوم پزشکی با سوابق مدیریتی درخشان و آزموده انتخاب شود و از افراد خوشفکر، دانا و توانا استفاده نماید و سیاسی کاری نکند.
وزیر بهداشت باید مدیر و سیاستگذار باشد. فرقی نمی‌کند که وزیر پزشک یا متخصص پزشکی باشد یا دکترای تخصصی رشته های علوم پزشکی یا مهندس، بلکه باید مدیر توانمند باشد.
این مدیر باید به وضعیت موجود، مسائل و مشکلات بیمه، دارو، آموزش، پژوهش، بهداشت و درمان کشور آگاه باشد و در این حوزه ها تجربه کار کردن مفید داشته باشد. وزیر بهداشت نباید از پشت میز غیر از بدنه وزارت بهداشت بیاید و بر صندلی وزارت بهداشت تکیه بزند و یا اینکه تازه فارغ التحصیل شده باشد و نداند حوزه سلامت چیست یا اینکه نداند بهداشت و پوشش همگانی سلامت چیست!
وزیر بهداشت باید کسی باشد که از شبکه بهداشت و درمان یک شهرستان و از روستاها و شهرهای کوچک کارش را آغاز کرده باشد. مشکلات مردمان نجیب روستایی؛ عشایری و شهرهای کوچک و سپس کلان شهرها را بداند و آنها را لمس کرده باشد.
وزیر بهداشت باید بداند چرا مردم برخی از (مراکز) استان های کشور برای درمان به تهران و بقیه کلان شهرها مانند اصفهان و شیراز می آیند. جایگاه نظام ارجاع و جوانی جمعیت کجاست.
پر واضح است که اگر بخواهیم یک نظام توانمند سلامت در شان مردم ایران و منطقه مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی داشته باشیم، پیش‌نیاز آن مدیری است که تفکر نوین به سلامتی و رویکرد غالب سلامت محور داشته باشد و نه درمان محور و صاحب معیار‌هایی باشد که او را در مدیریت این نظام با همراهی یک تیم یکپارچه، دانا و توانمند کمک کند.
عده‌ای در انتخاب وزیر فقط به دنبال مدرک پزشکی و یا اینکه فوق تخصص داشته باشد و مسئول فلان ستاد کاندیدای ریاست جمهوری و حزب بوده باشد؛ در حالی که این مدارک نباید ملاک انتخاب وزیر بهداشت باشد.
وزیر بهداشت باید بر چندضلعی سیاستگذاری و برنامه ریزی قوی و بار بیماریها متمرکز شود تا مردم بیمار نشوند(پیشگیری نخستین و اولیه)، بیماریها سریعتر تشخیص داده شوند و صحیح مراقبت، پیگیری و درمان شوند (پیشگیری ثانویه) و نه فقط دنبال تجهیزات گرانقیمت، لوکس، تمرکز بر چاه ویل درمان و درامدزایی ذینفعان و تضاد منافع باشد؛ بلکه باید بیماران، رنج کمتری را متحمل شوند(پیشگیری ثالثیه) و از هزینه های گزاف بر خانواده ها و جامعه اجتناب نماید و دنبال پیشگیری سطح چهارم و خدمات با کیفیت پرستاری و بهداشتی باشد.
اگر وزیر بهداشت با شایسته سالاری انتخاب و برنامه مدون ارایه کند، می‌داند مشکلات کجا و چیست. کجا زیرساخت نظام شبکه باید تقویت شود و به کجا باید دانشکده علوم پزشکی بدهند و اینکه مردم کدام مناطق کشور با مشکلاتی نظیر آب شرب غیر بهداشتی، غذای ناسالم، آسیب های اجتماعی و خودکشی و مهاجرت نخبگان پزشکی، مواجه هستند.
مهم‌ترین اولویت وزیر بهداشت بعد از تکیه بر صندلی وزارت؛ برنامه ریزی اصولی و بدون پروپاگاندا و استفاده از متخصصین امر در حوزه های مختلف وزارتی و دانشگاه های علوم پزشکی، باید اولویت نخست او باشد.
