آمار و ارقام می‌تواند درست باشد یا ساختگی، حتی در صورت درست بودن آماری که از سوی نهادی در زمینه عملکرد منتشر می‌شود،‌ درست باشد اما نتیجه‌ای که در سطح جامعه و افکار عمومی دیده می‌شود، بر نادرستی آن صحه می‌گذارد.
تکلیف آمار غلط و اشتباه روشن است، نتیجه آن صد در صد در جامعه منفی خواهد بود و البته باعث ایجاد مشکلات زیادی هم خواهد شد، چرا که بر اساس آن آمار و ارقام در نشان دادن عملکرد مثبت فعالیت‌ها،‌برنامه ریزی هم می‌شود و همین برنامه ریزی‌ها هم غلط از آب در می‌آید و نتیجه آن نارضایتی مردم و پسرفت بجای پیشرفت می‌شود.
آمار علمی است که سعی دارد تا با دریافت برخی اطلاعات در زمینه‌‌های گوناگون که بیشتر در زمینه اقتصادی کابرد دارد شرایط اقتصادی را بسنجد و زیر نظر داشته باشد.
مهمترین آماری که در زمینه اقتصادی منتشر می‌شود درصد تورم است. هر از گاهی از سوی بانک مرکزی یا مرکز آمار کشور درصد تورم اعلام می‌شود اما آنچه اعلام می‌شود در سطح جامعه دیده نمی‌شود.
رهبر معظم انقلاب در دیدار رئیس،‌مسئولان و جمعی از کارکنان قوقه قضاییه با ایشان، پیشرفت دستگاه قضا در عمل به بخشی از مسائل مطرح شده در دیدار سال گذشته با قوه قضائیه را خوب ارزیابی کردند و در عین حال گفتند: در برخی بخش‌ها هم پیشرفتی نبوده است و به هر حال مهم این است که قضاوت درباره فعالیت‌های قوه قضائیه و هر دستگاه دیگر، بر آمارها و کمیت‌ها متمرکز نباشد بلکه خروجی و نتیجه نهایی کار که به دست مردم می‌رسد باید معیار و منشاء داوری باشد.
در واقع حضرت آیت الله خامنه‌ای مردم را قاضی عملکرد نه تنها قوه قضاییه بلکه دیگر دستگاه‌ها می‌دانند چرا که بر اساس چارچوب و قانون مردم با دستگاه‌ها سر و کار دارند و برای پیگیری موضوع، مسئله و هر کار اداری و سازمانی مراجعه می‌کنند و میزان رضایت آنها از وضعیت،‌ همان خروجی و نتیجه نهایی کار است که به دست مردم می‌رسد.
این توصیه به همه دستگاه‌ها است و روی سخن ایشان تنها به قوه قضاییه نیست هر چند قوه قضاییه دستگاهی است که باید در تظلم خواهی به داد مردم برسد حتی تظلم خواهی از عملکرد قوه قضاییه، ‌دولت،‌ مجلس و همه نهادهایی که باید در خدمت مردم باشند.
گاهی می‌بینیم که آماری از عملکرد دستگاهی منتشر می‌شود که نشان از پیشرفت در کارکرد و برنامه آن دستگاه و سازمان است اما در عالم واقع چنین نیست.
در جایگاه مثال مدام گفته می‌شود که بیش از 90 درصد و درست‌تر آن 98 درصد دارو در ایران تولید می‌شود که آمار بسیار بالایی است اما برخی داروهای تولید داخل یا کم یاب است یا گران به دست مصرف کننده می‌رسد و البته رسانه‌ها در چند ماه گذشته هشدارهایی در زمینه کمبود دارو داده‌اند.
حال آیا آمار 98 درصد تولید دارو در کشور درست یا این که آمار سازی است یا آمار غلط ارائه می‌شود؟
از این دست آمار و ارقام در دیگر زمینه‌ها وجود دارد و همانگونه که اشاره شد،‌مهمترین آن آمار و درصد تورم است که از سوی دستگاه‌های ذیربط اعلام می‌شود.
ارائه گزارش و برای علمی کردن آن بهره بردن از علم آمار در همه جای دنیا کابرد دارد و این آمار و ارقام و گزارش کارکرد بر اساس واقعیت،‌به واقع برای آن است تا با شناسایی نقاط ضعف آنها را بر طرف کرد و نقاط قوت را هم تقویت نمود،‌ اگر گزارش و آمار ارائه شده غلط و اشتباه باشد، تصمیم گیری برای ادامه کار نیز بیراهه خواهد رفت.
آیا باید برای خوشامد مسئول و مسئولان آمار مثبت اما غیر واقعی ارائه داد؟
چنین اقدامی دو کار اشتباه بزرگ را نشان می‌دهد،‌ نخست ارائه آمار غلط که باعث تصمیمات غلط هم خواهد شد دوم فریب مسئول و مسئولان و مردم که نتیجه اصلی را آنها احساس خواهند کرد.
^{محمد صفری}