کاهش بارشها در پاییز و زمستان امسال در چهارمحال و بختیاری نشان داد که خشکسالی در این استان همچنان دامنه مکانی و زمانی بلندی دارد و بیبرفی یکی از دغدغههای اصلی مردم این منطقه برفگیر ایران است.
امسال چهارمحال و بختیاری دومین استان گرفتار در خشکسالی است و هر چقدر بارش شده است همچنان در برابر بیبارشی و برفی پاییز و زمستان امسال و بلندمدت اثرگذاری چندانی ندارد.
در کوهرنگ به عنوان یکی از برفگیرترین مناطق ایران امسال کاهش بیش از ۶۰درصد بارش ها رخداده است و این یعنی خشکسالی در این استان در زمستان نیز تداوم دارد.
محمد فرهادی از اهالی شهرستان کوهرنگ میگوید: در یک دهه پیش، بارش برف در زمستان آنقدر زیاد بود که بچهها به عنوان بازی، از روی پشتبام بر روی برفهای انباشته شده در کوچه یا حیاط خانه میپریدند.
به گفته وی، یکی از نگرانیها امسال مردم، نبود بارش مناسب و حتی دمای گرما هوا در زمستان استان است که میتواند خطر جدی برای منابع آبی باشد.
وی گفت: اجرای طرحهای آبی در این استان راهکاری است تا مردم به آب شرب پایدار برسند هر چند صرفهجویی و مصرف بهینه همچنان مورد توجه قرار گیرد.
کاهش بارش محسوس است
معاون توسعه و پیشبینی هواشناسی چهارمحال و بختیاری با اشاره به بارشهای اخیر ارتفاع فعلی برف در ایستگاه کوهرنگ را ۶۰ سانتیمتر اعلام کرد و گفت: این در حالی است که میانگین بلندمدت آن در چنین تاریخی ۱۰۳ سانتیمتر بوده است.
معصومه نوروزی افزود: ارتفاع برف در چنین تاریخی در ایستگاه کوهرنگ ۸۱ سانتیمتر و در سال ۱۴۰۰ نیز ۶۶ سانتیمتر بوده است که نشان میدهد بارشها در سال آبی جاری به ویژه در ایستگاه کوهرنگ با کاهش روبرو بوده است.
طرحهایی که به نفع آینده طراحی شده است
وجود همین خشکسالی و نبود منابع پایدار آب شرب برای مردم، باعث شد طرحهای آبی در چهارمحال و بختیاری با جدیت دنبال شود و اکنون برخی از این طرحها انگار برای آینده طراحی شده است.
در دور دوم سفر رییس جمهور به چهارمحال و بختیاری یکی از این طرحهای مهم و حیاتی،مورد بهرهبرداری قرار گرفت و وارد مدار شد تا بخشی از دغدغه مردم در حوزه آب شرب پایدار را در آینده رفع شود.
در این سفر استانی ۱۵ طرح در حوزه آب و برق استان چهارمحال و بختیاری با سرمایهگذاری ۲۷ هزار میلیارد تومان روز پنجشنبه ۲۵ آبان با حضور رییسجمهور بهرهبرداری شد.
وزیر نیرو در این آیین با تشریح ویژگی طرحهای افتتاح شده گفت: یکی از آرزوهای دیرینه مردم استان چهارمحال و بختیاری به منصه ظهور رسید و ۱۵ طرح که بیشتر در حوزه آب است و نیز تعداد معدودی طرح در حوزه برقرسانی بهرهبرداری شد.
علیاکبر محرابیان افزود: برای اجرا و تکمیل این تعداد طرح ۲۷ هزار میلیارد تومان سرمایهگذاری شده که این حجم اعتبار و پروژه در حوزه آب این استان بینظیر است.
وی تصریح کرد: مهمترین ویژگی این طرحها این است که از بالادست تا نقطه نهایی آنها از جمله احداث سد، اجرای خطوط انتقال، شبکه تصفیهخانه و ایستگاه پمپاژ و تصفیه فاضلاب به بهرهبرداری میرسد.
وزیر نیرو آبرسانی به ۵۰ درصد از جمعیت چهارمحال و بختیاری را در زُمره مهمترین این طرحها برشمرد و گفت: این طرح آب پایدار ۱۳ شهر اصلی استان و ۱۳مجتمع روستایی را تامین میکند و در حالی که عملیات اجرایی آن از سال ۹۰ آغاز شده بود اما تا قبل از دولت سیزدهم، تنها از ۳۰ درصد پیشرفت اجرایی یعنی بطور متوسط سالانه ۲.۷ درصد پیشرفت برخوردار شده بود معهذا طی ۲ سال اخیر سالانه ۳۵ درصد پیشرفت داشته و سرعت اجرای آن در دولت سیزدهم ۱۳ برابر شده است.
محرابیان ادامه داد: اینکه این طرح نیاز آبی ۵۰ درصد از مردم استان را تامین میکند به معنای این نیست که در گذشته مردم از زایندهرود برداشت نمیکردند بلکه در گذشته نیز آب بدون تصفیه از چشمه کوهرنگ برداشت میشد اما اکنون با بهرهبرداری از تصفیهخانه، آب با کیفیت و تصفیه شده و پایدار برای مردم تامین شده است.
وی به چالشهای تامین آب در این استان در سال های گذشته اشاره کرد و گفت: گاهی برداشت آب به سبب یخ زدن چشمه و گاهی بر اثر کُدورت با چالش جدی روبرو میشد و مسوولان را مجبور به اجرای طرحهای پدافندی میکرد اما با افتتاح این طرح، چالشهای یاد شده رفع میشود.
برنامه دولت سیزدهم برای کاهش تنش کمآبی در دوره خشکسالی
وقتی تمامی شواهد مبنی وجود خشکسالی در سالهای اخیر دارد، اما نکته مهمی که در این دولت مورد توجه قرار گرفته است، رفع تنش آبی در مناطق مختلف است آنگونه که رییس جمهور کشور در شهرکرد با اشاره به وجود تنش آبی در ۱۰هزار روستای کشور گفت: در طول ۲ سال اخیر تا به امروز این چالش در سه هزار و ۵۰۰ روستا برطرف شده است.
آیتاللهسید ابراهیم رئیسیدر آیین بهرهبرداری متمرکز از ۱۵ طرح حوزه آب و برق این استان اظهار داشت: خرسندیم از این حیث که بخش قابل ملاحظهای از آنچه به مردم عزیز این استان در سفر نخست برای رفع مشکلات حوزه آب وعده داده شده بود، به ثمر رسیده است و بابت تلاشهای بصورت گرفته، هم از وزیر نیرو و هم مدیران استانی و پیمانکاران که در به سامان رساندن این طرحها نقش داشتند، قدردانی میشود.
وی ادامه داد: چهارمحال و بختیاری یک استان حاصلخیز و پُرآب است که در آن سخن از کمبود آب نیست بلکه مدیریت آب در آن باید مطمح نظر قرار بگیرد زیرا اگر آب موجود درست مدیریت شود، منابع مورد نیاز برای بخشهای آشامیدنی، کشاورزی و صنعت را در اختیار داریم و مشکلی هم در این زمینه شکل نمیگیرد.
رییسجمهور با ابراز خوشحالی از رضایت مردم این استان از افتتاح طرحهای تامین آب تصریح کرد: مردم چهارمحال و بختیاری خرسندند که بخش قابل توجهی از طرحهای آبرسانی استان آنها حل شده و ما هم از این بابت خوشحالیم که گام های مهمی در این زمینه برداشته شده است و در آینده نیز بقیه کارها تکمیل خواهد شد.
آیتالله رئیسی به طرح “سد غدیرِ باباحیدر” اشاره کرد و گفت: حدود ۱۴ سال از احداث این سد میگذرد و اگر در سالهای گذشته این طرح به موقع افتتاح شده بود، هزینه اجرای عملیات آن بسیار کمتر میشد اما اکنون هزینه تکمیل این سد ۱۰ برابر افزایش یافته، با این وجود سد مزبور هماینک به سامان رسیده است و امروز شاهد آبگیری آن هستیم.
وی رفع تنش آبی ۱۱۷ روستا را از دیگر اقدامات شاخص دولت سیزدهم در چهارمحال و بختیاری توصیف کرد و افزود: این مهم با همکاری مردم و قرارگاه امام حسن (ع) محقق شده است که امروز یک مجتمع آبرسانی روستایی در شهرستان لُردگان افتتاح میشود و خرسندیم که مردم مناطق روستایی به آب پایدار دسترسی پیدا کردهاند و در آینده نزدیک نیز این تعداد به ۲۰۰ روستا میرسد.
رییسجمهور با اشاره به وجود تنش آبی در ۱۰ هزار روستای کشور یادآور شد: در طول ۲ سال اخیر تا امروز این چالش در سه هزار و ۵۰۰ روستا برطرف شده که این مهم جز با کار جهادی، اخلاص و انگیزه مدیران و بخشهای مختلف قابل حل نبود.
تحقق آرزوی ۱۵ ساله
یکی از نیازهایی که مردم این استان بارها بر روی آن تاکید و پا فشاری کردهاند، بهرهبرداری از طرح انتقال آب بن – بروجن بود که در دولت سیزدهم مورد بهرهبرداری قرار گرفت.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای چهارمحال و بختیاری از تحقق آرزوی ۱۵ ساله مردم شهرهای فرخشهر و بن برای داشتن آب شرب با کیفیت و پایدار خبر داد.
فردوس کریمی افزود: این خبر بسیار خوشحال کنندهای برای مردم این ۲ شهر است که سالها با مشکلات کمآبی آب دست و پنجه نرم میکردند.
به گفته وی، طرح آبرسانی به نیمی از جمعیت چهارمحال و بختیاری شامل ۱۳ شهر و ۱۳ روستا است و با اجرا و بهرهبرداری از طرح بزرگ آبرسانی به نیمی از جمعیت استان آب به مخازن شهرهای شهرکرد، هفشجان، طاقانک، بروجن، سفیددشت، فرادنبه و نقنه، امروز نیز شبکه آب شرب بن و فرخشهر بهرهمند شدند.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای استان یادآور شد: با اجرای این طرح، مشکل کمآبی رفع و باعث بهبود کمی و کیفی آب در این ۲ شهر خواهد شد و مردم میتوانند از آب با کیفیت و پایدار برای مصارف شرب استفاده کنند.
وی گفت: این طرح بزرگ قابلیت تامین آب شرب ۵۰ درصد از مردم شریف استان را پوشش میدهد و اجرای این طرح، گامی مهم در راستای توسعه و پیشرفت چهارمحال و بختیاری است و موجب بهبود کیفیت آب شرب برای مردم این استان خواهد شد.
نکته مهم و حیاتی: خشکسالی؛ آبرسانی؛ مصرف بهنیه آب
با وجود اجرای طرحهای آبرسانی در چهارمحال و بختیاری اما یک نکته بسیار مهم آن است که در زمان خشکسالی باید استفاده از منابع آب بهینه و صرفهجویی شود.
تعدادی از کارشناسان میگویند: در هر زمانی با توجه به اینکه ایران در منطقه خشک واقع شده است مدیریت بهینه مصرف آب یکی از راهکارهای عبور از خشکسالی است.
به گفته آنان، بهرهمندی از مصرف بهینه آب را مهمترین راهکارها در زمان پدید خشکسالی است و مدیریت منابع به صورت ویژه در دستورکار همه دستگاههای مربوطه قرار گیرد و با توجه به کاهش بارشها و تغییر اقلیم ضرورت مصرف بهینه آب بیش از هر زمانی وجود دارد.
چهارمحال و بختیاری سرچشمه رودخانههای زایندهرود و کارون و بخشی از دز است و افزایش یا کاهش بارشها در این منطقه، استانهای خوزستان، اصفهان و فلات مرکزی را تحت تاثیر خود قرار میدهد.
چهارمحال و بختیاری دارای ۱۲ شهرستان با بیش از یک میلیون نفر جمعیت است./ایرنا