یک. قاعده مشهوری داریم که میگوید: «اذن در شیء، اذن در لوازم و توابع آن است.» بر اساس این قاعده که مبنای اصلی آن عقل است و تقریر شارع را نیز دارد و منعی نسبت به آن نداشته، هرگاه شخصی در امری به دیگری به نحوی اذن دهد، آن شخص در کلیه لوازم آن اذن، مأذون خواهد شد.
مثلا کسی که به دیگری اذن میدهد از بام خانه استفاده کند، اذن استفاده از پلکان یا نردبان هم در دل اذن اول وجود دارد.
دو. فارغ از مداقههای فقهی، اصولی و کلامی، «مقدمه واجب، واجب است.» به این معنی که در ملازمه عقلی میان وجوب شیء و مقدمه آن تردیدی نیست.
سه. اگر از دو قاعده عقلی مذکور مدد بگیریم و امر رهبری درباره شاخصهای چهارگانه انتخابات، خصوصا بحث رقابت و مشارکت را بخواهیم با این ملازمات پیگیری کنیم، باید قدری در اقدامات مقدماتی برگزاری انتخابات، تجدیدنظر کنیم.
انتخابات در ادوار پیشین هم با این شاخصها برگزار شده؛ هم امنیت داشته، هم سلامت مورد تأیید بوده، هم مشارکت وجود داشته و هم بین کاندیداها رقابت بوده است؛ پس امر و تأکید رهبر حکیم انقلاب برای آن است که تراز و نصاب بهتری از این شاخصها محقق شود.برای امتثال این امر، باید لوازم و توابع این قضیه را متناسبسازی کنیم و مقدمه و زمینه را برای ایصال الی مطلوب فراهم آوریم. نمیشود با دستفرمان سابق، توقع رسیدن به مطلوب جدید داشت. مثلا استاد دانشگاهی که در پی کمک به سیر تحصیل و آموزش دانشجویان است وقتی میبیند بسیاری از افراد، حداقل نمره قبولی را کسب نکردهاند، نمرهها را روی نمودار میبرد تا با این ارفاق، توقفی در تحصیل طیف گستردهای رخ ندهد. حالا برای اینکه رقابت و بهتبع مشارکت در انتخابات هم بیشتر شود چهبسا لازم باشد یا حداقل نمره قبولی را کم کنیم یا نمره داوطلبان را روی نمودار ببریم. با عنایت به قواعد پیشگفته، دست نهادهای نظارتی و شورای محترم نگهبان نسبت به «مرّ قانون» باز است. یکی از لوازم رسیدن به رقابت انتخاباتی بهتر، حضور افراد با سلایق و سوابق مختلف است و این اذن و چهبسا امر به «رقابت»، اذن و امر به اتیان لوازم رقابت است. بهعلاوه فرمایش رهبر معظم انقلاب و سیاستهای کلی نظام نیز در همین
«مرّ قانون» باید لحاظ شود.
چهار. اگر انتظار داریم قاطبه مردم در انتخابات شرکت کنند و اگر بهدنبال رقابت واقعی هستیم، باید با وسعت نظر و تغافل حداکثری و کریمانه نسبت به همه جریانات و اشخاص داخل نظام، واکنش داشته باشیم. نشانه هایی که تا امروز مشاهده میشود، حکایت از تغییر خاصی نمیکند ولی امیدواریم در ادامه شاهد تحقق منویات رهبر حکیم انقلاب باشیم و انتخابات سالم، امن، رقابتی و پرشوری را پشت سر بگذاریم.
مسعود پیرهادی