اتحاد و یکپارچگی و دست در دست یکدیگر داشتن اصلی است که هیچ کشوری برای بقا از آن استثنا نمی‌باشد و لذا ایجاد روحیه ملی اصلی است که همه کشورها به آن نیاز دارند. برهم زدن این اتحاد و همدلی حربه‌ای است که همواره قدرت‌ها برای نابودسازی و سلطه بر کشورها به کار گرفته‌اند چنانکه اصطلاح تفرقه انداز و حکومت کن از ارکان این قدرت‌ها را تشکیل می‌دهد. انچه سالهاست در افغانستان، عراق، سوریه، ونزوئلا و… دیده می‌شود پیامد همین تفکر است که به ویرانی های خونین منجر شده است. سناریویی‌ که طی ماه‌های اخیر دشمنان ایران زمین نیز به بهانه‌های مختلف به دنبال آن هستند و از هیچ دروغ‌پردازی و تحرکی در این زمینه فروگذار نبوده و نخواهند بود. در این میان آنچه می‌توان مولفه‌ای مهم در یکپارچگی و انسجام ملی در جهت تحقق اهداف داخلی و داخلی باشد در چارچوب واژه بسیج قابل تعریف است.
پنجم آذر مصادف با فرمان امام خمینی (ره) مبنی بر تاسیس بسیج مستضعفین در سال ۱۳۵۸ است. اکنون در حالی چهل و سومین سالگرد آن فرمان تاریخی است که این سوال مطرح می‌شود که با توجه به شرایط کشور بسیج چگونه می‌تواند در حل مشکلات کشور ایفای نقش داشته باشد؟ در پاسخ به این پرسش چند نکته قابل توجه است.
نخست آنکه بسیج به معنای افراد یا گروهی خاص تحت نظارت و فرماند سازماندهی خاص نمی‌باشد بلکه از ویژگی‌های بسیج نداشتن سن و سال و موقعیت شغلی و اجتماعی برای حضور در این عرصه است. بسیج یعنی تلاش برای خدمت به مردم و باز کردن گرهی از گره‌های کشور بدون هیچ چشم داشت. بر این اساس بسیج به معنای خدمت رسانی است و هر کس که دارای سمت بالاتری باشد مسئولیت وی در خدمت رسانی بیش از دیگران است. به عبارتی فردی که خود در قالب بسیجی بودن تعریف می‌کند، شغل و سمت خویش را نه عامل بیشتر برخوردار شدن بلکه عامل بیشتر خدمت رسانی کردن می‌بیند حال در جمع مردم تعریف شود خواه در جمع مسئولین. نکته مهم توجه به واژه مستضعفین در فرمان امام (ره) در تاسیس بسیج بوده است که به معنای لزوم توجه همگانی به محرومیت زدایی و دست گیری از مستضعفین است.
دوم آنکه از نکات مهم در امر بسیج و بسیجی بودن بصیرت و آگاهی در پرتو خردمندی و درست اندیشی و با اعتماد و توکل بر خداوند است. مسئله اساسی آن است که امروز کشور با چالشهای اقتصادی و فرهنگی و دخالت‌های آشوب‌گرایانه دشمنان مواجه است که هدایت روحیه بسیجی در مسیر مقابله با این مشکلات امری ضروری است. در کنار مسئله لزوم آگاهی بخشی و کمک به انجام واکسیناسیون سراسری، رفع مونع تولید و فعال سازی کارخانه‌ها و کارگاه‌ها و همزمان با آن فرهنگ سازی در جامعه با محوریت تقویت فرهنگ نوع دوستی و خدمت به جای فرهنگ فرد محوری و منفعت خواهی راهکاری مهم برای حل مسائل کشور است.
نکته مهم آن است که هر چند که خدمت رسانی به ساخت خانه و مدرسه و زمین های کشاورزی و اشتغال زایی در مناطق محروم از تکالیف و کارکردهای قابل تقدیر بسیج می‌باشد اما مشکلاتی نیز در کشور وجود دارد که نیازمند بهره گیری از ظرفیت‌های علمی و حرکت نخبگام و جامعه علمی به سمت برنامه ریزی کلان برای حل آنهاست. امروز از چالشهای ریشه‌ای کشور را بحران بی‌آبی و زیست محیطی تشکیل می‌دهد که نتیجه آن را در وضعیت این روزهای زاینده رود می‌توان مشاهده کرد. به عبارتی دیگر می‌توان گفت که امروز از کارکردهای مهم بسیج تدوین و اجرای نقشه راهی برای حل این مشکلات است که با بسیج عملی و مطالعاتی قابل اجراست. اکنون کشور به شدت نیازمند بسیج علمی و فنی است تا با بهره گیری از ظرفیت‌های دانشگاهی و نخبگانی به مقابله پیش گیرانه با مشکلاتی همچون کم آبی و چگونگی بهره گیری از ثروت‌های خدادادی در بلند مدت مقابله گردد.
سوم آنکه فرهنگ بسیجی یعنی فرهنگ درس گرفتن و تجربه آموزی از گذشته برای رسیدن به آینده. نگاهی بر چهار دهه حیات انقلاب دو تجربه متفاوت را آشکار می‌سازد. اولا هر زمان مردم و مسئولان با روحیه بسیجی وارد میدان شدند کشور دستاوردهای بزرگی را رقم زده است که نمود آن را در ۸ سال دفاع مقدس، دستاوردهای هسته‌ای و دفاعی و در مقابله با بحران کرونا به خوبی می‌توان مشاهده کرد. ثانیا در همین حال تجربه‌های تلخی نیز وجود دارد که برگرفته از غفلت از روحیه بسیجی و نادیده گرفتن ظرفیت‌های داخلی و در نهایت دل بستن به وعده‌های خارجی است. برجام و آنچه در طول ۶ سال گذشته بر کشور رفته است نمونه ای از این تجربه تلخ است که می‌تواند درس عبرتی برای دوری از چشم داشت به وعده‌های خارجی باشد.
امروز با توجه به هجمه گسترده مداخلات و طراحی‌های دشمنان برای برهم زدن وحدت و یکپارچگی کشور و در صورت توان تجزیه آن، مسئولیت اصلی بسیج جهاد تبیین و آگاهی یافتن و آگاهی بخشی در راستای شناخت و مقابله با فتنه دشمن است. امروز دشمن جنگی ترکیبی و ادراکی را علیه ایران و ایرانی اجرا می‌کند که راهکار مقابله با آن نیز بسیج تبیین به عنوان صلاح اصلی مبارزه با جنگ ترکیبی دشمن است.

^{نویسنده: قاسم غفوری}