عملیات وعده صادق که با همکاری دستگاه دیپلماسی و نیروهای مسلح ایران اسلامی به خوبی هر چه تمامتر انجام شد، مرا به یاد یک واقعهای در زمان برگزاری مذاکرات هستهای در دولت تدبیر و امید انداخت.
جنگ عربستان سعودی و ائتلافی که علیه یمن به راه انداخته بود، جریان داشت و مردم مظلوم یمن تحت حملات وحشیانه نیروهای ائتلاف قرار داشتند و روز به روز هم شرایط برای آنها وخیمتر میشد.
شرایط یمن به گونهای بود که کمک رسانی به آن بسیار مشکل بود چرا که با محاصره شدید عربستان همراه بود، ناوهای آمریکایی هم در منطقه حضور داشتند و اسرائیل نیز به سعودیها کمک میکرد. مذاکرات برجام همچنان جریان داشت و تیم مذاکره کننده ایران و طرف مقابل که 5+1 نام داشت، در سوئیس مشغول مذاکره بودند. اوضاع وخیم یمن ایران را بر آن داشت تا کمکهای انسان دوستانه برای مردم مظلوم این کشور ارسال کند.
یک فروند هواپیما، کمکهای غذایی و دارویی ایران را برای یمن ارسال کرد اما با رفتار خصمانه عربستان سعودی همراه شد، این رژیم جنگندههای خود را به پرواز در آورد و از فرود هواپیمای کمک رسان به یمن در فرودگاه این کشور جلوگیری کرد، اگر همان زمان چند فروند جنگنده ایران هواپیمای کمک رسان را اسکورت کرده بودند، سعودیها جرأت این کار را نداشتند، اما در سوی دیگر یک فروند کشتی باری برای کمک غذایی و دارویی به مردم یمن راهی شده بود.
در این میان آمریکاییها به واسطه برجام، ارسال کمک های ایران به یمن را تحمل نکردند.
جان کری وزیر خارجه پیشین آمریکا و مذاکره کننده ارشد این کشور در تماس با ظریف وزیر خارجه پیشین ایران درخواست کرد که ایران از ارسال کمک به یمن خودداری کند در غیر این صورت مذاکرات هستهای به خطر می افتد.
این خبر در نیویورک تایمز هم در همان زمان به چاپ رسید و چنین خبری از سوی مقامات دولت وقت تکذیب نشد و همین امر، تماس کری با ظریف را تأیید کرد و البته، هواپیما و کشتی کمک رسان بازگردانده شد که مبادا تهدید جان کری برای خارج شدن آمریکا از مذاکرات هستهای اجرا شود و دستاورد بزرگی که در پیش بود نابود گردد!
دستگاه دیپلماسی کشور در آن دوره، برای دستیابی به برجام، اختیارات لازم را داشت اما با این وجود توافق هستهای یک توافق نافرجام بود که منافع کشور را تأمین نکرد.
مسئله یمن ارتباطی به مذاکرات هستهای نداشت که آمریکا آن را به برجام گره زد و باعث شد تا برخی اقداماتی که ایران میتوانست برای کمک به یمن انجام دهد، متوقف شود آن هم با سیاستی که مسئولان دولت و دستگاه دیپلماسی وقت اعمال کردند.
مذاکرات هستهای و مسئله یمن دو مقوله جدا بود، اما کوتاهی ایران در آن زمان باعث شد تا به مذاکرات گره بخورد در حالی که ما نیز میتوانستیم همین مسئله را با اصرار بر پایان حملات عربستان سعودی به یمن و کشتار مردم مظلوم آن به مذاکرات گره بزنیم و بگوییم اگر آمریکا سعودی را وادار به پایان جنگ نکند ایران از مذاکرات خارج خواهد شد.آمریکا محتاجتر از ایران به مذاکره و توافق بود.
در هر صورت دستگاه دیپلماسی دولت سیزدهم با مدیریت امیر عبداللهیان و همکاری و تعامل بسیار بالای وزارت خارجه با تصمیماتی که برای اجرای عملیات وعده ساخت گرفته شد، یک همکاری بسیار عمیق و کارآمد را با نیروهای مسلح نشان داد که میدان و دیپلماسی در کنار هم و با هم میتوانند کارهایی انجام دهند که منافع و امنیت ملی را حفظ و تقویت کند.
چه بسا اگر چنین واکنشی در دولت پیشین برنامه ریزی میشد، با مشکلات زیادی همراه می گشت، همانگونه که در عملیات موشکی علیه پایگاه آمریکا در عین الاسد عراق، ضعف در همکاری باعث شد تا آسمان ایران «کلییر» نشود و آن حادثه دردناک شلیک موشک به هواپیمای اوکراینی اتفاق بیفتد که باعث شد تا دستاورد بزرگ حمله موشکی به آمریکا به حاشیه برود. دولت وقت با کلییر کردن آسمان مخالفت کرد.
وعده صادق دستاورد بزرگ و بینظیر همکاری عمیق دیپلماسی و نیروهای مسلح بود که باید ادامه داشته باشد.
محمد صفری