افغانستان کشوری که سالها است سر و سامان ندارد و برای ایران نیز دردسرساز بوده است. اکنون نیز با وجود این که پس از خروج نیروهای آمریکایی،طالبان در آن حاکم گشته اما میبینیم این گروه نیز از سعه صدر و حسن همجواری ایران سوء استفاده میکند و قوانین بینالمللی را زیر پا میگذارد.
طالبان گرچه در افغانستان حکومت تشکیل داده اما هنوز به رسمیت شناخته نشده است، اگر هم با گروه طالبان مدارا میشود به دلیل مراعات حال مردم این کشور است در غیر این صورت کشورهای منطقه به ویژه ایران طور دیگری با این رژیم رفتار میکردند.
سالها است که به دلیل آشفتگی در افغانستان و نبود یک دولت و حکومت مرکزی پایدار و قانونی در این کشور حق آبه جمهوری اسلامی ایران از رود هیرمند قطع شده و داده نمیشود.
این اتفاق باعث خشکسالی در استان سیستان و بلوچستان گشته و مشکلات زیادی را برای اهالی استان ایجاد کرده است.
خشک شدن دریاچه زیبای هامون یکی از عوارض قطع حق آبه ایران از رود هیرمند است که بر اساس قوانین بین المللی باید رعایت شود ضمن آن که قراردادی میان دو کشور در سال ۱۳۵۱ به امضا رسیده که افغانستان باید حق ایران را از رود هیرمند بدهد.
با وجود چنین قوانین و قراردادهایی اکنون که طالبان در این کشور حاکم شده اما قصد ندارد تا حقوق ایران را رعایت کند.
هر چند از حکومتی غیر قانونی و غیر مردمی که تا پیش از این یک گروه تروریستی محسوب میشد و مردم افغانستان نیز از آن رضایت ندارند نمیتوان انتظار پایبندی آنها به قوانین بین المللی را داشت.
گروه طالبان از بدیهیترین و سادهترین قوانین بین المللی و روابط همسایگی آگاهی ندارند و برای آنها تنها قوانین و مقرراتی حاکم است که خود وضع کرده باشند.
بارها اتفاق افتاده که میان نیروهای مرزبانی طالبان با مرزبانان جمهوری اسلامی ایران درگیریهای مرزی رخ داده است که با اقتدار نیروهای مرزبانی در پاسخ قاطع به آنها این درگیریها فروکش کرده است.
تاکنون از زمان حضور طالبان در افغانستان و تشکیل دولت از سوی آنها، جمهوری اسلامی ایران سیاست مدارا و مماشات را در پیش گرفته تا شاید طالبان رفتار مبتنی بر قوانین بین المللی و همسایگی را فرا بگیرد اما با وجود نزدیک به ۲ سال از استقرار این گروه در افغانستان اتفاق مثبتی از سوی آنها نیفتاده است.
روز پنجشنبه رئیس جمهور ایران در سفر یک روزه به استان سیستان و بلوچستان به طالبان حاکمان افغانستان هشدار داد که حق آبه ایران را بدهند و گفت حرف مرا جدی بگیرید.
با وجود هشدار رئیس جمهور اما مسئولان طالبان رفتار و پاسخی وقیحانه دادند که البته با چنین واکنشی نیز پیش بینی میشد.
اما این گروه که هیچ پایبندی به قوانین، مقررات و پیمانهای دو جانبه ندارد چه باید کرد؟
آیا باز هم باید مدارا کرد و پاسخ قاطع و مقتدرانه نداد؟
حال که رئیس جمهور به گروه حاکم در افغانستان هشدار جدی داده قاعدتاً در صورتی که طالبان تن به قوانین ندهند باید پاسخی در خور به آنها داده شود.
با گروهی که هیچ پایبندی به قوانین ندارد چگونه برخورد میکنند.
در مرحله نخست باید هشدار جدی داده شود که در صورت تمکین نکردن به قوانین و پیمان دوجانبه،سدها و انحرافاتی که بر روی روخانه هیرمند زده شده از سوی ایران برچیده خواهد شد در مرحله بعد اگر آنها به این هشدار توجهی نکردند این حق برای ایران محفوظ است تا خود وارد عمل شود و سد کجکی را نابود کند تا آب در رودخانه روان شود و انحرافی که در مسیر از در افغانستان ایجاد شده بر طرف شود.
به نظر میرسد با توجه به مدارا و رایزنیهایی که تاکنون از سوی طالبان بی پاسخ مانده راهی جز واکنش ایران باقی نمانده است.
باید پایان مدارا رسما و رسانهای به گروه طالبان اعلام شود و زمان چند روزهای هم برای آن درنظر گرفته شود.
محمد صفری