ایران و عراق دو کشور همسایه با اکثریت جمعیت شیعه، در روابط با هم تلاطم‌های زیادی را سپری کرده‌اند. پس از پایان جنگ عراق علیه ایران و سرنگونی دیکتاتور این کشور، تهران و بغداد سعی کردند تا روابط خود را گسترش دهند.
موانع زیادی بر سر راه گسترش روابط وجود داشت و اکنون هم دارد، نفوذ آمریکایی‌ها، ساختار سیاسی معیوب، دخالت سعودی‌ها و چند مانع دیگر که باعث گشته آنگونه که باید روابط ایران و عراق گسترش نیابد.
وجود اقیلم کردستان عراق نیز یکی از موانع مهم بر سر راه گسترش روابط دو کشور است. خودمختاری منطقه کردستان عراق هم برای همسایگان به ویژه ایران و ترکیه مشکل ساز است هم برای دولت مرکزی برای همین است که عراق باید برای بازگرداندن یکپارچگی خود اقدام کند.
حضور گروه‌های تروریستی کومله و دموکرات در خاک کردستان عراق،و سرویس‌های جاسوسی اسرائیلی همواره از سوی ایران به دولت عراق هشدار داده شده اما دولت مرکزی توان و قدرت برخورد با اقلیم را نداشته است و همین مسئله باعث شده تا ایران برای مقابله با گروه‌های ضد انقلاب که از خاک کردستان عراق علیه ایران استفاده می‌کنند وارد عمل شود.
حملات موشکی و پهپادی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به پایگاه‌ها و مواضع گروه‌های کومله و دموکرات، در راستای تأمین امنیت ملی کشور است چرا که در زمان فتنه اخیر و آشوب‌هایی که شکل گرفت، نفوذ گروه‌های تروریستی کومله و دموکرات به داخل ایران به ویژه در استان‌های کردستان، آذربایجان غربی و کرمانشاه، باعث تشدید آشوب‌ها و درگیری‌های مسلحانه شد.
اکنون که نخست وزیر تازه کار عراق پس از سفر به عربستان سعودی به ایران آمده است، زمان آن است که برخی مسائل فی مابین نیز مطرح و حل و فصل شود. مسائل و مشکلات مرزی به ویژه مسئله کردستان در اولویت است، دولت مرکزی عراق باید اشراف خود را بر این منطقه افزایش دهد تا از بهره برداری گروه‌های ضد انقلاب علیه ایران جلوگیری کند.
علاوه بر آن دولت عراق بر سر برخی مراودات اقتصادی همچون فروش گاز و نفت به ایران بدهکار است که انتظار می‌رود این مسئله در دستور کار روسای دو کشور باشد.
علاوه بر این، بر اساس قطعنامه ۵۹۸ عراق موظف و مکلف به پرداخت غرامت است که بیش از ۳۰سال است به تعویق افتاده و این عرامت نیز باید محاسبه و پرداخت شود تاکنون جمهوری اسلامی ایران در این زمینه پیگیری‌های لازم را انجام نداده اما با توجه به درآمدهای نفتی عراق که کم هم نیست، این کشور توانایی پرداخت آن را دارد.
از پرداخت غرامت جنگ به ایران نباید برداشت بد و سوء تعبیر شود،‌ آیا اگر این مسئله برعکس بود و ایران باید غرامت می‌پرداخت، عراق چشم پوشی می‌کرد؟
مسئله دیگر مذاکراتی است که میان ایران و عربستان سعودی با میانجیگری عراق جریان دارد. تهران و ریاض مدتی است مذاکراتی را برای بهبود رواط آغاز کرده‌اند اما هنوز گشایشی دیده نمی‌شود. بغداد در تصور این است که اگر روابط ایران و عربستان سعودی بهبود یابد، ‌اوضاع داخلی عراق نیز بهتر خواهد شد در حالی که شرایط کنونی عراق که سال‌ها است وجود دارد، حضور آمریکایی‌ها، نفوذ و دخالت آنها،‌دولت‌های ضعیف که به سرعت تغییر می‌کنند و البته دخالت سعودی‌ها است که در راستای فتنه انگیری و نابسامانی است.
ایران تاکنون پس از سقطو صدام نقش مثبتی داشته و حتی نجات دهنده عراق بوده است و این مسئله نباید هیچگاه فراموش شود. جمهوری اسلامی ایران عراق و مردم آن را از شر داعش نجات داد،‌ اگر حضور ایران در عراق و مقابله با گروه تروریستی تکفیری وهابی داعش نبود، به جرأت می‌توان گفت که اکنون کشوری به نام عراق وجود نداشت و حکومت داعش در این کشور مستقر می‌شد. مقامات عراقی در جایگاه میانجی بین ایران و عربستان چند مسئله مهم را باید پیگیری کنند.
نخست جنگ یمن سپس شبکه سعودی اینترنشنال که این روزها مشغول فتنه انگیزی است. این شبکه که با دلارهای سعودی در لندن تأسیس و فعالیت می‌کند در اغتشاشات و آشوب‌ها نفش دارد و در یک جنگ رسانه‌ای علیه ایران ورود کرده است. قدر مسلم گسترش هر چه بیشتر روابط بغداد تهران بسیار سودمندتر از روابط بغداد با سعودی خواهد بود.

^{نویسنده: محمد صفری}