وحید حاج سعیدی

اوقات فراغت دانش آموزان از مناظر مختلفی دارای اهمیت است و این فرایند در دراز مدت به بهبود کیفیت زندگی آنان منجر خواهد شد.

اثرات مثبت اوقات فراغت غنی شده با فاکتورهای اجتماعی و فرهنگی بی شمارند. افزایش انگیزه و رشد فردی، پیشرفت تحصیلی، خودسازی، افزایش بهره وری ذهنی، مدیریت موثر زمان، حفظ تعادل ذهنی، حمایت همسالان، اجتماعی شدن، پرورش شخصیت، لذت بودن با همسالان، افزایش کیفیت و کمیتی یادگیری و … از مزایای با هم زیستن در دورهمی ها و فراغت های تابستانه است.

با این وجود باید اذعان داشت غنی سازی اوقات فراغت تنها از منظر انگیزشی، آموزشی، فرهنگی یا اجتماعی مورد بحث نیست و این روند می تواند با پی رنگ اقتصادی، در آینده شغلی و اقتصادی دانش آموزان نیز تاثیرات مهمی داشته باشد.

در حقیقت اوقات فراغت تنها محدود به انجام بازی های فکری و جسمی نیست و گاهی اوقات می توان با فراهم کردن بستر یادگیری و تکانش ذهنی دانش آموزان از همان سنین کودکی، زمینه های خلاقیت اقتصادی را در نهادشان بارور ساخت.

بی تعارف و به دور از حجب و حیاهای اجتماعی، در دنیای امروز اقتصاد اصلی ترین و موثر فاکتور در بروز بسیاری از موفقیت ها و همزمان چالش های اجتماعی متعدد است. فلذا اگر کودکان از اوان کودکی با فاکتور ها و اصول کسب درآمد و درآمد زایی آینده محور آشنا شوند، در زندگی برای کسب درآمد با چالش های بزرگ دست به گریبان نخواهند شد و همچنین با اعتماد به نفس بیشتری پای در عرصه زندگی می گذارند.

در چنین رویکردی اوقات فراغت را می توان بستری مناسب برای آشنا ساختن ذهن دانش آموزان با فضای اقتصادی جامعه قلمداد کرد.

استفاده از فضای مجازی و آموزش مشاغلی نظیر ساخت سایت، ساخت بازی های کامپیوتری، راه اندازی فروشگاه اینترنتی، تدریس خصوصی، تبدیل کتاب به کتاب الکترونیک، تولید پادکست و … برخی از مشاغلی هستند که در فضای مجازی با کمترین هزینه قابل اجرا هستند.

اما به خاطر داشته باشیم زندگی فقط در فضای مجازی در جریان نیست و آموزش مهارت ها و حرف گوناگون در فضای حقیقی نیز می توانند، آینده شغلی فرزندان ما را تضمین کنند.

شاید احیای طرح هایی نظیر طرح کاد در شرایط اقتصادی پیش رو ، بتواند در زمینه توسعه اقتصادی کشور و ایجاد اشتغال موثر باشد.

در دهه 60 طرحی موسوم به «طرح کاد» که مخفف کار و دانش آموز بود در دوره متوسطه اجرا می شد. در این طرح دانش آموزان دبیرستانی در هر هفته یک روز را برای کارورزی در بازار و یکی از مراکز صنعتی و یا مکان های آموزشی و درمانی طی می‌کردند. دانش آموزان پسر در کارگاههای خیاطی، نقاشی، نجاری، تراشکاری، باطری سازی، مکانیکی، کابینت سازی، قطعه سازی، داروخانه‌ها، مراکز درمانی و  غیره مشغول به کار می‌شدند و دختران نیز در مدارس خود دوره‌های خیاطی، گلدوزی، نقاشی، بافتنی و کمک‌های اولیه را طی می‌کردند. با شروع دولت ششم جمهوری اسلامی ایران و اجرای طرح نظام جدید آموزش و پرورش، طرح کاد نیز در سال ۱۳۷۳ برای همیشه کنار گذاشته شد.

بی شک احیای طرح هایی نظیر طرح کاد یا جانمایی دروس تابستانه مهارت آموزشی می تواند علاوه بر هدر رفت اوقات ارزشمند تابستان، در توسعه اقتصادی جامعه نیز موثر باشد. آموزش مهارت های اقتصاد محور را جدی بگیریم.