اقتصاد همواره در معرض آسیب های متعددی قرار دارد و این تاثیرپذیری لامحاله از مولفه های مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و … بر ساختار اقتصاد اثرات منفی زیادی را تحمیل می سازد. در بین مولفه های تاثیر گذار بر اقتصاد، قاچاق کالا به عنوان یک پدیده مخرب اقتصادی، اثرات منفی گسترده‌ای بر پیکر اقتصاد یک کشور وارد می‌کند. این پدیده در وهله اول با تضعیف تولید داخلی و کاهش قدرت رقابت ، موجب کم شدن رونق تولید، ورشکسته شدن واحد های تولیدی، کاهش درآمد دولت و در نتیجه افزایش بیکاری کارگران در بخش های مختلف تولید، حمل و نقل و بازار فروش می‌شود. کالاهای قاچاق، که عمدتاً بدون پرداخت حقوق گمرکی و مالیات از مبادی رسمی و غیر رسمی وارد کشور می‌شوند، با قیمت‌های پایین‌تر از کالاهای تولید داخل به فروش می‌رسند و توان رقابتی تولیدکنندگان داخلی را کاهش می‌دهند. این امر منجر به تعطیلی کارخانه‌ها، کاهش تولید و در نهایت، بیکاری و از دست رفتن فرصت‌های شغلی فراوانی می‌شود.
از سوی دیگر، قاچاق کالا با کاهش درآمدهای مالیاتی دولت، باعث می شود تا توانایی دولت در ارائه خدمات عمومی مانند آموزش، بهداشت و زیرساخت‌ها محدود شود و عملاً کشور با مشکلات عدیده چند وجهی مواجه می شود.
از یک سو رکود و بیکاری باعث بروز مشکلات جدید می شود و از سوی دیگر عدم انجام تعهدات روزانه و عادی دولت باعث غنی سازی مشکلات موجود شده و آنها را تشدید می کند. چرا که کاهش درآمد دولت می‌تواند منجر به افزایش بدهی‌های عمومی و بی‌ثباتی اقتصادی شود. اینها تنها مشکلات قاچاق کالا نیستند، چرا که قاچاق کالا به مرور موجب ترویج و عادی سازی فساد و فعالیت‌های غیرقانونی می‌شود، زیرا قاچاقچیان برای دور زدن قانون و فرار از مجازات، به رشوه و تبانی و حتی ایجاد تغییرات قوانین از طریق دولت و مجلس روی می‌آورند. این امر باعث تضعیف نهادهای قانونی، افزایش کارکنان و کارمندان فاسد و در نتیجه افزایش بی‌اعتمادی عمومی به بدنه دولت، مجلس و نهاد های امنیتی و قضایی می‌شود.
اما مهم ترین آسیب های قاچاق می توان به کاهش رشد سرمایه گذاری اشاره کرد. قاچاق کالا با ایجاد اختلال در بازار و کاهش سرمایه‌گذاری، مانع توسعه اقتصادی پایدار می‌شود و اقتصاد کشور را در معرض آسیب‌پذیری‌های بیشتری قرار می‌دهد. قاچاق کالا، همچون سدی در برابر جریان سرمایه‌گذاری سالم و سازنده عمل می‌کند. این پدیده شوم، با ایجاد رقابت ناسالم و بی‌ثباتی در بازار، انگیزه‌های سرمایه‌گذاران داخلی و حتی خارجی را برای ورود به عرصه تولید و تجارت قانونی از بین می‌برد. سرمایه‌گذاران همواره به دنبال محیطی امن و قابل پیش‌بینی و درآمدی هستند، و قاچاق کالا این امنیت را به شدت تهدید می‌کند.
امید واریم در سال جاری با برنامه ریزی های در نظر گرفته شده، زمینه برچیده شدن قاچاق کالا فراهم شود و با ایجاد بستری مناسب برای سرمایه گذاری، علاوه بر ایجاد مشاغل جدید، مشاغل قبلی حفظ و با بالا رفتن توان تولید و افزایش کیفیت محصولات داخلی، زمینه توسعه پایدار اقتصادی فراهم شود.
اقتصاد همواره در معرض آسیب های متعددی قرار دارد و این تاثیرپذیری لامحاله از مولفه های مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و … بر ساختار اقتصاد اثرات منفی زیادی را تحمیل می سازد. در بین مولفه های تاثیر گذار بر اقتصاد، قاچاق کالا به عنوان یک پدیده مخرب اقتصادی، اثرات منفی گسترده‌ای بر پیکر اقتصاد یک کشور وارد می‌کند. این پدیده در وهله اول با تضعیف تولید داخلی و کاهش قدرت رقابت ، موجب کم شدن رونق تولید، ورشکسته شدن واحد های تولیدی، کاهش درآمد دولت و در نتیجه افزایش بیکاری کارگران در بخش های مختلف تولید، حمل و نقل و بازار فروش می‌شود. کالاهای قاچاق، که عمدتاً بدون پرداخت حقوق گمرکی و مالیات از مبادی رسمی و غیر رسمی وارد کشور می‌شوند، با قیمت‌های پایین‌تر از کالاهای تولید داخل به فروش می‌رسند و توان رقابتی تولیدکنندگان داخلی را کاهش می‌دهند. این امر منجر به تعطیلی کارخانه‌ها، کاهش تولید و در نهایت، بیکاری و از دست رفتن فرصت‌های شغلی فراوانی می‌شود.
از سوی دیگر، قاچاق کالا با کاهش درآمدهای مالیاتی دولت، باعث می شود تا توانایی دولت در ارائه خدمات عمومی مانند آموزش، بهداشت و زیرساخت‌ها محدود شود و عملاً کشور با مشکلات عدیده چند وجهی مواجه می شود.
از یک سو رکود و بیکاری باعث بروز مشکلات جدید می شود و از سوی دیگر عدم انجام تعهدات روزانه و عادی دولت باعث غنی سازی مشکلات موجود شده و آنها را تشدید می کند. چرا که کاهش درآمد دولت می‌تواند منجر به افزایش بدهی‌های عمومی و بی‌ثباتی اقتصادی شود. اینها تنها مشکلات قاچاق کالا نیستند، چرا که قاچاق کالا به مرور موجب ترویج و عادی سازی فساد و فعالیت‌های غیرقانونی می‌شود، زیرا قاچاقچیان برای دور زدن قانون و فرار از مجازات، به رشوه و تبانی و حتی ایجاد تغییرات قوانین از طریق دولت و مجلس روی می‌آورند. این امر باعث تضعیف نهادهای قانونی، افزایش کارکنان و کارمندان فاسد و در نتیجه افزایش بی‌اعتمادی عمومی به بدنه دولت، مجلس و نهاد های امنیتی و قضایی می‌شود.
اما مهم ترین آسیب های قاچاق می توان به کاهش رشد سرمایه گذاری اشاره کرد. قاچاق کالا با ایجاد اختلال در بازار و کاهش سرمایه‌گذاری، مانع توسعه اقتصادی پایدار می‌شود و اقتصاد کشور را در معرض آسیب‌پذیری‌های بیشتری قرار می‌دهد. قاچاق کالا، همچون سدی در برابر جریان سرمایه‌گذاری سالم و سازنده عمل می‌کند. این پدیده شوم، با ایجاد رقابت ناسالم و بی‌ثباتی در بازار، انگیزه‌های سرمایه‌گذاران داخلی و حتی خارجی را برای ورود به عرصه تولید و تجارت قانونی از بین می‌برد. سرمایه‌گذاران همواره به دنبال محیطی امن و قابل پیش‌بینی و درآمدی هستند، و قاچاق کالا این امنیت را به شدت تهدید می‌کند.
امید واریم در سال جاری با برنامه ریزی های در نظر گرفته شده، زمینه برچیده شدن قاچاق کالا فراهم شود و با ایجاد بستری مناسب برای سرمایه گذاری، علاوه بر ایجاد مشاغل جدید، مشاغل قبلی حفظ و با بالا رفتن توان تولید و افزایش کیفیت محصولات داخلی، زمینه توسعه پایدار اقتصادی فراهم شود.
وحید حاج سعیدی
