امروزه درمان های تکمیلی در علم پزشکی به یکی از پروسیجر های قطعی تبدیل شده اند و پزشکان بعد از جراحی یا درمان، در خصوص به کارگیری ظرفیت این درمان ها تاکید دارند. یکی از شاخه های علم پزشکی که به نوعی تکمیل کننده فاز درمان محسب می شود، فیزیوتراپی است. فیزیوتراپی شاخه یا حیطهای از علم پزشکی است که هدف غایی آن درمان یا پیشگیری از تشدید برخی بیماریهای اسکلتی، افزایش توان عضلات، توانبخشی، بالا بردن سطح سلامت و بهبود کیفیت زندگی افراد است.
به دیگر زبان هدف فیزیوتراپی بهبود عملکرد اندام ها و کارکرد آنها نقش موثری در بیمارانی که بیشتر مشکلات آنها در حیطه اسکلتی عضلانی می باشد را ایفا نماید و استفاده از ماهیت فیزیک و خواص آن در درمان باعث تحریک سلولی و درمان میشود.
به منظور آشنایی بیشتر با فرایند فیزیوتراپی با نسرین مسعودی دکترای حرفه ای فیزیوتراپی همکلام شدیم.
ضرورت انجام فیزیوتراپی به ویژه بعد از اعمال جراحی یا برخی آسیب های حرکتی را چگونه ارزیابی می کنید؟
فیزیوتراپی به بازیابی حرکت و عملکرد زمانی که فردی تحت تأثیر آسیب، بیماری یا ناتوانی قرار می گیرد، کمک می کند. در حقیقت وقتی فردی در اثر یک بیاری یا سانحه دچار ضعف در عملکرد برخی ماهیچه ها می شود با کمک فیزیوتراپی، بازیابی این علمکرد با سرعت بیشتری صورت می پذیرد. همچنین فیزیوتراپی می تواند به کاهش خطر آسیب یا بیماری در آینده کمک کند.
از دیگر فواید یا ضروریات انجام این فرایند بسته به سن و مشکل بیمار و نوع درمان، می توان به مدیریت درد، کاهش نیاز به داروهای تجویزی، اجتناب از جراحی ، بهبود تحرک و حرکت، بهبود یا پیشگیری از آسیب ، بهبودی عملکرد پس از سکته مغزی یا فلج ، کمک به استقامت، تقویت عضلات، افزایش قدرت انعطاف پذیری و … اشاره کرد.
آیا وظیفه فیزیووتراپیست تنها در حیطه پزشکی خلاصه می شود؟
قطعاً این طور نیست و با توجه به شرایط بیماری و ویژگی های بدنی افراد، فیزیوتراپیست ها علاوه بر استفاده از ابزار و وسایل پزشکی از طریق حرکت و ورزش، درمان دستی، آموزش و مشاوره نیز به افراد آسیب دیده، بیماری یا ناتوانی کمک می کنند. آنها سلامتی را برای افراد در هر سنی حفظ می کنند و به بیماران کمک می کنند تا درد را مدیریت کنند و از بیماری جلوگیری کنند.
فیزیوتراپی به چه میزان در کاهش درد یا بهبودی علمکرد عضلات موثر است؟
فیزیوتراپی هنگامی که توسط متخصصان مجرب و مجرب فیزیوتراپی درمان می شود، برای اکثر افراد بسیار مفید است. از طریق جلسات فیزیوتراپی، فرد ممکن است به سرعت از درد آزاردهنده یا بیماری های عود کننده تسکین یابد. با این حال، ممکن است افرادی به فیزیوتراپی در کوتاه مدت جواب ندهند و برنامه های دیگری مانند آب درمانی، ورزش های اصلاحی یا تقویتی برای آنها توصیه شود.
آیا می توان در منزل فیزیوتراپی انجام داد؟
قطعاً اگر امکان انجام برخی امور درمانی در منزل فراهم باشد، افراد به دلایل گوناگون نظیر راحتی، عدم نیاز به جابجایی بیمار، نبود بعد مسافت و معطلی در مراکز درمانی و … درمان در منزل را ترجیح می دهند. اما گاهی اوقات فرایند تخصصی است و ممکن است جابجایی ها یا عدم کارگذاری تجهیزات بر روی عضو آسیب دیده منجر به تشدید دردیا حتی ایجاد مشکلات جدید شود.
آیا فقط افراد آسیب دیده به فیزیوتراپی ها مراجعه می کنند؟
بیشتر مراجعان به مراکز فیزیوتراپی ، افراد سالمند که در اثر کهولت سن دچار درد های موضعی هستند، افرادی که در اثر سانحه دچار اسیب دیدگی شده اند، بیمارانی که جراحی انجام داده اند و … هستند اما گاهی اوقات ورزشکاران یا افراد عادی به جهت بهبود عملکرد فیزیکی و سطح تناسب اندام به فیزیوتراپیست مراجعه کنند تا با استراتژیهایی مدون تواناییهای بدنی خود را افزایش دهند.
عملکرد نهایی فیزیوتراپی در دراز مدت چگونه است؟
فرایند فیزیوتراپی یک فرایند پیچیده و چند لایه است و فیزیوتراپیست ها سعی می کنند با استفاده از دانش، ابزار و فرایند های حمایتی در بهبودی از آسیب، کاهش درد و سفتی عضلات، افزایش تحرک و حرکت و به حداکثر رساندن عملکرد و در نهایت بهبود کیفیت زندگی افراد ، همراه با رفاه جسمی، روانی، عاطفی و اجتماعی تاثیرگذار باشند. بر همین پیوست عده ای فیزیوتراپی را سنگ بنای مراقبت های بهداشتی می دانند و آن را سفری تحول آفرین به سمت تحرک مجدد، مدیریت درد و بهبود کیفیت زندگی ارائه می دهد. فیزیوتراپی چه برای بهبودی پس از آسیب، جراحی یا مدیریت شرایط مزمن، به عنوان یک متحد اصلی در پیگیری سلامتی قلمداد می شود و امید که افراد جامعه ضمن خود مراقبتی و حفاظت از گنج سلامتی خود، با استفاده از علوم پزشکی نوین و گوش فرادادن به توصیه های متخصصان در هنگام بروز بیماری یا آسیب دیدگی، در بهبود وضعیت و کیفیت زندگی خود سهیم باشند.
وحید حاج سعیدی
