وقتی پروژههای انتقال آب، استان پرآب زاگرس را با بحران بیآبی روبهرو کردند.
چهارمحال و بختیاری، استانی در دل زاگرس، با رودهایی خروشان و چشمههایی زلال، سالهاست به عنوان منبع تأمین آب استانهای مرکزی و جنوبی ایران شناخته میشود. اما تناقض تلخ آنجاست که مردمان این سرچشمه، اکنون خود با بحران آب دست و پنجه نرم میکنند؛ کشاورزی رو به نابودی است، دشتها ممنوعه اعلام شدهاند و برخی روستاها با تانکر آبرسانی میشوند.
در دهههای گذشته، بیش از پنج پروژه انتقال آب از این استان اجرا یا طراحی شدهاند؛ از تونلهای کوهرنگ ۱، ۲ و ۳ گرفته تا طرح جنجالی بهشتآباد. این پروژهها با هدف تأمین آب برای اصفهان، یزد و خوزستان اجرا شدند، اما همواره بدون رضایت مردم محلی و بدون ارزیابیهای دقیق زیستمحیطی.
آمارها نشان میدهند سطح آبهای زیرزمینی استان بهشدت افت کرده و بیش از ۲ هزار چاه غیرمجاز در حال تخلیه ذخایر آبی هستند. چشمههایی چون کوهرنگ که زمانی مظهر حیات منطقه بودند، امروز به جویباری ضعیف بدل شدهاند. در بروجن، بحران آب به حدی رسیده که مردم برای تأمین آب شرب به آبتانکرها وابستهاند.
مسئولان استانی بارها هشدار دادهاند که ادامه روند فعلی، تعادل اکولوژیکی منطقه را بهطور کامل برهم خواهد زد با این حال، در سطح ملی، همچنان سیاست انتقال آب در اولویت است، نه حفظ منابع حیاتی سرچشمهها.
منتقدان این سیاستها، آن را بیعدالتی محیطزیستی میدانند؛ چراکه توسعه و صنعتیسازی در مرکز کشور با قربانی کردن منابع استانهای غربی و کوهستانی انجام میشود. آنها میپرسند: چرا مردمی که بر سر چشمهها زندگی میکنند، باید تشنه بمانند؟
چهارمحال و بختیاری امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند صدا شدن است. صدایی که خواستار بازنگری در سیاستهای انتقال آب، احیای منابع طبیعی و توجه واقعی به توسعه پایدار باشد. اگر امروز اقدام نکنیم، فردا دیگر شاید آبی برای دفاع باقی نمانده باشد.
فاطمه برخورداریان