طی هفته های اخیر مقامات آمریکایی و تروئیکای اروپایی(فرانسه، انگلیس و آلمان) ادعاها و مداخلاتی را در قبال امور داخلی ایران و نیز روند مذاکرات لغو تحریمها و البته ادعای شرکت پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین داشتهاند.
مجموع این اقدامات از سوی مقامات آمریکایی و تروئیکای اروپایی در حالی مطرح می شود که یک نکته قابل توجه در این زمینه وجود دارد و آن اصرار آنها بر این مواضع در روزهای پایانی سال ۲۰۲۲ است. بر اساس روال گذشته مقامات این کشورها معمولا در روزهای پایانی سال، گزارشهایی از عملکرد یک ساله خود ارائه میدهند تا نشانگر اقدامات آنها در عرصه سیاست داخلی و خارجی باشد.
انگلیس که این روزها خود را محور اقدامات ضد ایرانی ساخته است و در کنار مقاماتش، رسانههای فارسی زبان لندن نشین تمام توان خویش را برای ایجاد فضای آشوب اغتشاش در ایران به میدان آوردهاند، سال ۲۰۲۲ را چنین سپری کرده است: ” در حوزه بهداشتی یکی از پر قربانی ترین کشورهای جهان در زمینه کرونا بوده است و اکنون نیز بخش بهداشت در کنار اعتصاب کارکنان با موجی از بیماران کرونایی مواجه است. در حوزه اقتصادی نیز مدیریت فاجعه بار دولتمردان موجب شده تا تورمی بالای ۱۰ درصد به مردم تحمیل شود که در ۴ دهه اخیر بی سابقه بوده است. در حوزه سیاسی نیز انگلیس در طول سه ماه تابستان مجبور به تغییر سه نخست شد و همزمان نیز پس از مرگ ملکه الیزابت دوم در شهریور، چارلز در حالی به پادشاهی رسید که نزدیک به ۷۰ درصد مردم انگلیس خواستار پایان نظام پادشاهی و برپایی جمهوری بودهاند. انگلیس در حالی مدعی حمایت از حقوق بشر شده است که در سال ۲۰۲۲ یکی از سیاه ترین دوران حقوق بشر در این کشور بوده است از جمله اجرای طرح انتقال پناهجویان به رواندای بحران زده که هر چند با واکنشهای جهانی ادعای لغو آن مطرح شد اما در ادامه از طرح انتقال پناهجویان به آمریکای لاتین خبر دادند.
در آلمان نیز در حالی شولتز یک سالگی صدر اعظمی را سپری میکند که کارنامهای ناموفق بویژه در حوزه اقتصادی داشته است چنانکه تورم و بحران انرژی بیسابقهای این کشور را فراگرفته است. جوبایدن نیز در آمریکا وضعیت چندان مطلوبی ندارد. جنگ اوکراین هر چند درآمدهای کلانی برای کارتهای اقتصادی بویژه در حوزه تسلیحات و انرژی داشته است که اقتصاد مردم به شدت بحرانی شده است و هر روز بر میزان بیخانمانها و نیازمندان کمکهای غذایی افزوده میشود. بحران حملات نژادپرستانه و کشتارهای خیابانی به دلیل قانون آزادی حمل سلاح نیز روزهای خونینی برای ایالات متحده رقم زده است که کشتار در مدرسه با ۱۹ کشته و زخمی نمودی کوچک از این وضعیت است. بحران امنیتی چنان آمریکا را فراگرفته است که تلفات در درگیریها و تیراندازیهای داخلی امریکا از میزان قربانیان جنگهای بیرونی آمریکا بیشتر شده است. در حوزه سیاسی نیز ترفندهای دموکراتها برای سیاه نمایی و حذف رقبا به بهانه مقابله با ترامپ نیز نتیجه نداد و در انتخابات کنگره با شکست در مجلس نمایندگان در برابر جمهوریخواهان مواجه شدند. همچنین محبوبیت بایدن به زیر ۲۰درصد رسیده و بسیاری از آمریکایی ها بر حذف وی از عرصه سیاسی تاکید دارند در حالی که همزمان بسیاری تاکید دارند که امیدی به آینده کشورشان ندارند.
به هر تقدیر آنچه در پایان سال ۲۰۲۲ در کارنامه سران آمریکا و تروئیکای اروپایی مشاهده میشود مجموعهای از بحرانهای داخلی و البته ناتوانی در تحقق اهداف جهانی با محوریت یک جانبه گرایی نظام سرمایه داری است. ناتوانی در تحقق اهداف برای زمین گیر کردن روسیه در جنگ اوکراین، شکست در برابر اقتصاد رو به رشد چین، ناتوانی در برابر اقتدار و ایستادگی ایران در حفظ خطوط قرمزش در مذاکرات لغو تحریمها، ادامه یافتن توسعه موشکی و نظامی کره شمالی، تغییرات گسترده در آمریکای لاتین که قدرتیابی جبهه ضد امپریالیسم به برزیل و کلمبیا هم رسید، رویکرد جهانیان به نظام چند جانبه گرا چنانکه حتی متحدان غرب نیز حاضر به همراهی با غرب نشدهاند که همکاری کشورهای عربی با اوپک پلاس در کاهش تولید نفت و نیز همگرایی این کشورها با چین در سفر پینگ به عربستان و… تنها بخشی از حقایق جاری در نظام بینالملل است.
در این شرایط میتوان گفت که سران تروئیکای اروپایی و آمریکا برای پنهان سازی وضعیت بحرانی داخلی و خارجی خویش و گزارش نویسی پایان سال برای سخنرانیهایشان به جوسازی و حاشیه تراشی روی آوردهاند که دمیدن در آتش جنگ اوکراین و نیز مداخله در امور ایران با چاشنی ادعاهای واهی علیه جمهوری اسلامی در باب جنگ اوکراین، بخشی از این فرافکنی را تشکیل میدهد. رفتاری که نه برگرفته از قدرت و توان ساختار حاکم بر این کشورها بلکه ناشی از وضعت بحرانی انهاست که هر لحظه بر احتمال سقوط و حذف آنها از عرصه سیاسی افزوده میشود.
نویسنده: قاسم غفوری