ایران و چین از سالهای دور حتی زمانی هم که آمریکای کنونی شکل نگرفته بود با هم ارتباطات اقتصادی و سیاسی داشتند. ایران و چین با وجود پیشینه تاریخی عمیق اما هنوز به آن اندازه از سهم روابط اقتصادی میان دو کشور دست نیافتهاند که برای رسیدن به آن باید همکاریها عمیق تر و وسیعتر شود. در راه رسیدن به روابط عمیق میان تهران و پکن، دست اندازهایی از سوی آمریکا و غرب ایجاد شد اما در چند سال گذشته با گذر از این دست اندازها،روابط دو کشور میرود تا بتواند به سیاست تک قطبی غرب و آمریکا در منطقه و جهان پایان دهد.
هم اکنون سه کشور ایران،چین و روسیه مثلثی را مقابل زیاده خواهیهای آمریکا و غرب تشکیل دادهاند که آنها را با چالش جدی روبرو کرده است.
سفر رئیس جمهور ایران به چین که بنا به دعوت رسمی رئیس جمهور چین انجام شد و سه روز به طول خواهد انجامید، سفری ویژه و مهم است ناخوشایندی آمریکا از سفر سید ابراهیم رئیسی به چین و استقبال کم نظیر از او در این کشور اهمیت سفر و گسترش روابط تهران و پکن را بیشتر نشان میدهد. در این سفر علاوه بر ا مضای توافقنامههای همکاری تازه میان دو کشور، بر سر قرارداد همکاریهای ۲۵ ساله مذاکرات جدی برای نهایی شدن آن انجام شد.
همکاریهای ۲۵ ساله ایران و چین همان قراردادی است که باعث شد تا آمریکا و غرب نسبت به آن ابراز نگرانی کنند و در جهت تخریب آن در میان افکار عمومی ایران برآیند.
چین در جایگاه کشوری تأثیر گذار در جهان به اهمیت ویژه جمهوری اسلامی ایران در منطقه و جهان آگاه است و میداند که میان ایران و رژیمهای عربی منطقه به ویژه سعودیها تفاوتهای بسیاری وجود دارد. وابسته نبودن ایران به دیگر کشورهای ابرقدرت به ویژه آمریکا و غرب یکی از مهمترین عوامل و دلایل رویکرد دو کشور برای گسترش روابط است.
مسئله استقلال سیاسی برای تهران و پکن از اهمیت زیادی برخودار است. استقلال سیاسی دو کشور عامل مهمی برای گسترش روابط در همه زمینهها است. مقامات و مسئولان چین باید به این نکته آگاه باشند که رژیمهای عربی منطقه به دلیل وابستگی شدیدی که به آمریکا و غرب دارند، نمیتوانند برای این که استقلال سیاسی ندارند، قابل اعتماد باشند. تقابل و تضادی که میان چین و آمریکا وجود دارد، بر روابط چین و کشورهای وابسته عربی منطقه خلیج فارس با ایالات متحده تأثیرگذار است. آمریکا هیچگاه خواهان گسترش روابط رژیم های عربی با روسیه، چین و ایران نبوده و نیست و برای بر هم زدن آن تلاش میکند.
با توجه به این که جمهوری اسلامی ایران از سوی غرب تحت فشارهای سیاسی و تحریمهای اقتصادی است، گرایش به شرق به خصوص کشورهایی مستقل و ضد آمریکایی بهترین راهبرد برای خنثی کردن تحریمهای غرب است. علاوه بر آن کشوری چون چین و روسیه میتوانند از فرصت سرمایه گذاری در ایران استفاده کرده و با گسترش روابط اقتصادی یک تعامل برد- برد را رقم بزنند.
چین قابلیت آن را دارد که نیازهای ایران را در زمینههای اقتصادی و صنعتی تأمین کند. ایران نیز در زمینههای گوناگون چون تأمین انرژی چین و دیگر نیازهای این کشور میتواند اقدام کند. آنچه که مسلم است این است که همگراییهای میان کشورهای تحت تحریم آمریکا و غرب، میتواند ائتلاف بزرگی علیه یکجانبه گرایی آمریکا در دنیا ایجاد کند.
با شکل گیری این ائتلاف که میان ایران، چین و روسیه باید صورت گیرد، دیگر کشورها نیز به آن خواهند پیوست که در نتیجه باعث افول قدرت آمریکا در جهان خواهد شد.
نویسنده: محمد صفری